मुल्तानी मल्ल मोदी कॉलेज, पटियाला में हिन्दी दिवस के उपलक्ष्य में “हिंदी साहित्य की समृद्ध परम्परा” विषय पर विशेष-भाषण का आयोजन
पटियाला: 14 सितम्बर, 2024
स्थानीय मुल्तानी मल्ल मोदी कालेज, पटियाला में हिन्दी विभाग की ओर से प्रधानाचार्य डॉ. नीरज गोयल जी के योग्य मार्गदर्शन अधीन हिन्दी दिवस के उपलक्ष्य में “हिंदी साहित्य की समृद्ध परम्परा” विषय पर विशेष-भाषण का आयोजन किया गया। इस विशेष-भाषण में डॉ. सुरेश नायक पूर्व प्रोफेसर एवं अध्यक्ष हिंदी विभाग, पटेल मेमोरियल नेशनल कॉलेज, राजपुरा मुख्य वक्ता के रूप में शामिल हुए।
कॉलेज के प्रधानाचार्य डॉ. नीरज गोयल ने मुख्य वक्ता का स्वागत किया और इस आयोजन में भाग लेने वाले विद्यार्थियों को शुभकामनाएँ दीं। अपने भाषण में उन्होंने कहा कि वर्तमान तकनीकि विकास के दौर में हिन्दी भाषा अपनी वैज्ञानिकता और समृद्धि के कारण ज्ञान-विज्ञान और कम्प्यूटर की भाषा बनने में सक्षम है। उन्होंने कहा कि हिंदी न केवल राष्ट्रीय भाषा के रूप में अंतरराष्ट्रीय स्तर पर देश का प्रतिनिधित्व करती है बल्कि इसने समूचे राष्ट्र को भी एकता के सूत्र में पिरोये रखा है। इसके साथ ही उन्होंने कहा कि एक भाषा नयी तकनीक को अंगीकार करने में निपुण होनी चाहिए और उसका साहित्य सांस्कृतिक रूप से समृद्ध और सार्वभौमिक होना चाहिए और हिंदी ऐसी ही समर्थ भाषा है।
मुख्य वक्ता डॉ. सुरेश नायक ने समकालीन परिवेश में हिन्दी के महत्त्व को उजागर करते हुए उसके समक्ष प्रस्तुत होने वाली चुनौतियों से अवगत करवाया। उन्होंने हिन्दी को भारतीय भाषाओं की सहचरी बताते हुए हिंदी साहित्य की समृद्ध परम्परा को उजागर किया। उन्होंने अपने वक्तव्य में हिंदी भाषा के विविध कालखण्डों के साहित्य और वर्तमान जीवन में उनकी प्रासंगिकता पर प्रकाश डाला। उन्होंने बताया कि हिंदी भाषा और साहित्य ने न केवल देश की अन्य भाषाओं के साहित्य को प्रभावित किया बल्कि उनके प्रभाव को स्वयं भी ग्रहण किया। उन्होंने कहा कि विभिन्न भाषाओं के साहित्य में अंतर-संवाद की संवाहक के रूप में भी हिंदी ने अपने राष्ट्रीय महत्त्व को उजागर किया है।
इस अवसर पर विद्यार्थियों ने भाषा और साहित्य की कई गतिविधियों में भाग लिया। इन गतिविधियों में प्रमुख थीं – पठन, भाषण तथा काव्योच्चारण, जिनमें भाग लेने वाले छात्रों ने हिन्दी के महत्त्व को उजागर करते हुए वर्तमान समय में उसके समक्ष प्रस्तुत होने वाली चुनौतियों से अवगत करवाया। आयोजित गतिविधियों में ज्योति, नेहा, कृष्णं यदुवंशी, गुरजंट सिंह, आदि छात्र-छात्राओं ने भाग लिया।
डॉ. रुपिन्द्र शर्मा ने हिन्दी को भारत की सांस्कृतिक भाषा के रूप में रेखांकित करते हुए उसकी ऐतिहासिक पृष्ठभूमि और हिंदी दिवस के महत्त्व पर प्रकाश डाला। समारोह के अंत में उन्होंने सभी श्रोताओं का धन्यवाद करते हुए कहा कि भाषा केवल संचार का माध्यम ही नहीं बल्कि व्यक्तित्व-निर्माण का बहुत बड़ा घटक है। मनुष्य की अभी तक की खोजों में भाषा की खोज उसकी सबसे बड़ी उपलब्धि है क्योंकि भाषा ने मनुष्य को सामाजिक संरचना में बांधा है। इस समारोह में विद्यार्थी और अध्यापक काफी संख्या में उपस्थित रहे।
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮੱਲ ਮੋਦੀ ਕਾਲਜ ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ‘ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਰਾਸਤ’ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ
ਪਟਿਆਲਾ: 14 ਸਤੰਬਰ, 2024
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮੱਲ ਮੋਦੀ ਕਾਲਜ, ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ ਅੱਜ ‘ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ’ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ: ਨੀਰਜ ਗੋਇਲ ਦੀ ਸੁਚੱਜੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ‘ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਰਾਸਤ’ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਵੱਜੋਂ ਡਾ. ਸੁਰੇਸ਼ ਨਾਇਕ, (ਸਾਬਕਾ) ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਮੁਖੀ, ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ, ਪਟੇਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ, ਰਾਜਪੁਰਾ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।
ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ: ਨੀਰਜ ਗੋਇਲ ਨੇ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਦਾ ਥੀਮ ‘ਹਿੰਦੀ : ਪ੍ਰੰਪਰਾਗਤ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜਿਸ ਤੱਕ’ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਿੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਬੰਨ੍ਹੀ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਸਰਵ-ਵਿਆਪੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਮਰੱਥ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਲੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਡਾ: ਸੁਰੇਸ਼ ਨਾਇਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਦਿਕਾਲ (ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਲ), ਭਗਤੀ ਕਾਲ, ਰੀਤਿਕਾਲ , ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤੇਂਦੂ ਹਰੀਸ਼ਚੰਦਰ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਦੌਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜ੍ਹਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਜਓਤੀ,ਨੇਹਾ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮ ਯਦੂਵੰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਗੁਰਜੰਟ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਨੇ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ।
ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ: ਰੁਪਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ- ਮਾਧਿਅਮ ਵਜੋਂ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਕਲਾਸਿਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਧੰਨਵਾਦ ਦਾ ਮਤਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਹੀ ਸੱਭਿਅਕ ਸਮਾਜ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ।ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ।
Special lecture organized on ‘The Historic Legacy of Prolific Hindi literature’ to mark Hindi Diwas at Multani Mal Modi College, Patiala
Patiala: 14 September, 2024
Multani Mal Modi College, Patiala today organized an event to mark the ‘Hindi Diwas’ and organized a special lecture on the topic of, ‘ The Historic legacy of Prolific Hindi literature’ under the able guidance of college principal Dr. Neeraj Goyal The main speaker in this event was Dr. Suresh Nayak, (Ex) Professor and Head, Department of Hindi, Patel Memorial College, Rajpura.
College Principal Dr. Neeraj Goyal welcomed the main speaker and said that this year the theme for the ‘Hindi Diwas’ is ‘From Traditional Knowledge to Artificial Intelligence’ which underlines the need to understand the importance of languages in the era of modern technological development. He told that the Hindi as a national language represents the nation at the international levels and binds it together. He said that a language should be able to adept latest technology and its literature should be culturally rich and inclusive and Hindi is one of such language.
In his lecture Dr. Suresh Nayak said that in our complex times our languages are passing through many challenges and problems. Referring to the legacy of Bharatendu Harishchandra and the periods of adikal (the early period), bhaktikal ( the devotional period), ritikal ( the scholastic period) and adhunikkal ( modern period) he explained that how Hindi language has passed through various development phases. He told that In Indian constitution all languages are considered equal but as a national language Hindi has immense contribution in the development of other Indian languages, art and culture. He said that it is important to underline the significance of Hindi in modern communication systems also.
In this programme college students Jyoti, Neha, Krisham Yaduvashi and Gujant Singh shared poems and other works in Hindi.
Dr. Rupinder Sharma, Head of Hindi Department discussed with the students the role of Hindi as a communication medium in cultural growth and development of India. He also discussed the historical growth of Hindi as a language.
The vote of thanks was presented by Dr. Rupinder Sharma. He motivated the students to respect each language as language is the main element of civilization
Large number of students and teachers participated in this event.
#mmmcpta #multanimalmodi #modicollege #MultaniMalModiCollegePatiala #HindiDiwas